Omgevingsvergunning – Wat is het & Wanneer moet je het aanvragen

Bent u van plan om werkzaamheden te verrichten die betrekking hebben op het bouwen, verbouwen of slopen van bouwwerken? Controleer dan eerst goed of dit mag. In bepaalde gevallen is een omgevingsvergunning vereist. Deze kan aangevraagd worden bij een gemeente of het Omgevingsloket. Lees hier alles over wat een omgevingsvergunning is en in welke gevallen deze moet worden aangevraagd. Ook vind je hier meer informatie over de kosten en de duur van een aanvraag voor een omgevingsvergunning.

Inhoud:

1.Wat is een omgevingsvergunning?
-1.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)
-1.2 Verschil bouwvergunning en omgevingsvergunning
2. Wanneer is een omgevingsvergunning vereist?
-2.1 Bouw, verbouwing en sloop
-2.2 Milieu en beschermde gebieden
-2.3 Overig
-2.4 Vergunningsvrij
3. Omgevingsvergunning voorwaarden
4. Omgevingsvergunning aanvragen
-4.1 Kosten omgevingsvergunning aanvragen
-4.2 Hoe lang duurt een aanvraag voor een omgevingsvergunning?
-4.3 Bezwaar maken

1.Wat is een omgevingsvergunning?

Wanneer iemand bouw-, verbouw- of sloopwerkzaamheden wil verrichten dan moet er meestal aan bepaalde wettelijke voorschriften worden voldaan. Deze wettelijke bepalingen zorgen ervoor dat er geen gevaar of ander ongemak ontstaat voor de bewoners, gebruikers en de omgeving. Wanneer iemand dus bijvoorbeeld van plan is om een dakterras op zijn of haar woning te bouwen, dan moet hier eerst een vergunning voor worden verstrekt. De vergunning wordt aangevraagd bij de gemeente waarin het bouwwerk zich bevindt. Omdat er eerst vele verschillende soorten vergunningen bestonden zijn de meeste vergunningen in 2010 samengevoegd in de ‘omgevingsvergunning’. Met een omgevingsvergunning krijgt iemand toestemming om de opgegeven plannen voor bouw, verbouwing of sloop uit te voeren. Het aanvragen van een omgevingsvergunning brengt kosten met zich mee en neemt een bepaalde tijd in beslag. Ook kan er door anderen bezwaar worden gemaakt tegen een verleende omgevingsvergunning. Er zijn ook situaties mogelijk waarbij geen omgevingsvergunning nodig is, dan kan er vergunningsvrij gebouwd worden.

1.1 Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

Voor 2010 bestonden er veel verschillende soorten vergunningen voor de mogelijke soorten bouwwerken, verbouwingen of sloopwerkzaamheden. Dit leidde tot veel bureaucratie en onduidelijkheid. Daarom werd op 1 oktober 2010 de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht, kortweg Wabo, ingevoerd. De Wabo voegt de vele losse types vergunningen, zoals de bouwvergunning of de kapvergunning, samen tot de omgevingsvergunning. Hierdoor wordt veel procedurele duidelijkheid gecreëerd en worden de administratieve lasten verminderd.

1.2 Verschil bouwvergunning en omgevingsvergunning

Wie voor 1 oktober 2010 een bouwwerk wilde plaatsen of verbouwen, moest hier in de meeste gevallen een bouwvergunning voor aanvragen bij de betreffende gemeente. Sinds de invoering van de Wabo is de bouwvergunning echter ondergebracht bij de vervangende omgevingsvergunning, samen met nog ongeveer 25 andere soorten vergunningen. Wanneer er nu dus wordt gerefereerd aan een bouwvergunning, betreft dit in feite een omgevingsvergunning. Waar er bij de bouwvergunning maximaal twaalf weken voor de behandeling van een aanvraag door een gemeente waren toegestaan, is dit met de omgevingsvergunning in de meeste gevallen afgenomen naar acht weken.

2. Wanneer is een omgevingsvergunning vereist?

Wie zich gaat bezighouden met bouwen, verbouwen of slopen doet er goed aan om zich eerst te informeren over de situaties waarin een omgevingsvergunning is vereist. In de omgevingsvergunning zijn vele mogelijke scenario’s ondergebracht, die voorheen een eigen soort vergunning nodig hadden. Er zijn ook situaties waarin er geen omgevingsvergunning nodig is, zoals bij bepaalde vormen van onderhoud. Hieronder staan beknopt de activiteiten omschreven waarvoor een omgevingsvergunning is vereist. Vastgoed stijgt altijd in waarde. Omdat dit complexe economische processen zijn. Die door hun aard vergelijkbaar zijn met de processen die plaatsvinden in een casino Onthoud dat elk casino gevaarlijk is en een vergunning moet hebben.

2.1 Bouw, verbouwing en sloop

Voor de werkzaamheden waar vroeger een bouwvergunning voor nodig was (het oprichten of aanpassen van een bouwwerk) is nu in veel gevallen een omgevingsvergunning nodig. Of een omgevingsvergunning is vereist hangt af van de specifieke activiteiten en de situatie. Men kan online checken of er voor een gewenste activiteit een omgevingsvergunning nodig is op Omgevingsloket Online. Voor sloopwerkzaamheden is alleen in bepaalde gevallen een omgevingsvergunning noodzakelijk. Bij het vrijkomen van meer dan 10 m³ sloopafval of bij het verwijderen van asbest moet een sloopmelding gedaan worden bij de gemeente. Alleen wanneer de sloopwerkzaamheden worden verricht bij een beschermd monument moet hiernaast ook nog een omgevingsvergunning worden aangevraagd.

Reclame zoals uithangborden of lichtbakken mogen alleen aan een gebouw worden bevestigd met een omgevingsvergunning. Wanneer het gebouw een monument is, wordt de aanvraag door de monumentencommissie beoordeeld. Ook het aanbrengen van een alarm aan een bedrijfspand vereist een omgevingsvergunning.

Ook het aanleggen van een inrit of uitrit van een gebouw naar de openbare weg heeft toestemming van de gemeente nodig in de vorm van een omgevingsvergunning. Wanneer de in- of uitrit uitkomt op een provinciale weg dan moet de aanvraag worden gedaan bij de provincie.

2.2 Milieu en beschermde gebieden

Sommige gebieden zijn aangemerkt als gebieden met een landschappelijke of cultuurhistorische waarde of als beschermd natuurgebied. Wanneer de werkzaamheden worden verricht binnen een gebied dat als zodanig is vastgelegd, dan moet hier altijd een omgevingsvergunning voor worden aangevraagd. Het voordeel van de sinds 2010 ingevoerde omgevingsvergunning is dat alleen deze vergunning nodig is voor zowel werkzaamheden in bijvoorbeeld een beschermd natuurgebied alsook de werkzaamheden zelf. Er hoeven geen aparte vergunningen (zoals de bouwvergunning en natuurbeschermingswetvergunning) meer worden aangevraagd voor eenzelfde project.

Wanneer een bedrijf op grote schaal het milieu belast dan heeft dit bedrijf een omgevingsvergunning nodig om zijn activiteiten uit te mogen voeren. Als deze belasting van het milieu samenvalt met andere zaken waar een omgevingsvergunning nodig is, dan is slechts één aanvraag van een omgevingsvergunning voldoende. In sommige gevallen kunnen bouwwerkzaamheden de bescherming van bepaalde plant- en diersoorten mogelijk in het gedrang brengen. In dat geval zijn er verschillende soorten ontheffingen of vergunningen nodig. In bepaalde gevallen betreft dit een omgevingsvergunning uitgegeven door de provincie. Tot slot is ook voor het kappen, verplanten en snoeien van bomen in veel gemeenten een omgevingsvergunning nodig.

2.3 Overig

Voor elk bouwwerk gelden voorschriften voor de brandveiligheid. Wanneer het gebruik van een gebouw een verhoogd risico met zich meebrengt voor de brandveiligheid, dan is een omgevingsvergunning nodig. Dit geldt bijvoorbeeld voor scholen, ziekenhuizen en hotels. Ook sommige niet-bouwwerken hebben hiervoor een omgevingsvergunning nodig, zoals bijvoorbeeld een drijvend hotel.

Voor het tijdelijk plaatsen van één of meerdere voorwerpen op de openbare weg is ook vaak een omgevingsvergunning nodig. Hieronder vallen bijvoorbeeld hijskranen, steigers, containers of straatmeubilair. In sommige gemeenten is alleen een melding doen voldoende.

2.4 Vergunningsvrij

Niet voor alle vormen van bouwen of verbouwen is een omgevingsvergunning nodig. Zo is dit bijvoorbeeld voor veel vormen van gewoon onderhoud niet noodzakelijk. Zelfs voor beschermde monumenten zijn er veel gevallen waarin werkzaamheden geen omgevingsvergunning vereisen. Voorbeelden van vergunningsvrij bouwen zijn het plaatsen van een dakkapel aan de achterzijde van een woning, het plaatsen van zonnepanelen of het plaatsen van een woning voor mantelzorg in een achtererf. Alle vergunningsvrije situaties staan beschreven in het Besluit omgevingsrecht (Bor). Vergunningsvrij betekent overigens niet dat er niet aan alle andere geldende voorwaarden voor bouwen en verbouwen voldaan dient te worden.

3. Omgevingsvergunning voorwaarden

Een aanvraag van een omgevingsvergunning wordt getoetst aan de hand van een aantal bepalingen en wetten die gelden in de betreffende gemeente. Ook als er geen omgevingsvergunning nodig is moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan, voordat de bouw- of verbouwwerkzaamheden worden toegestaan. Hieronder staan deze voorwaarden beknopt beschreven.

  • Bestemmingsplan gemeente

Een gemeente maakt voor iedere ruimte een bestemmingsplan. Hierin staat vastgesteld wat er in een bepaalde ruimte mag gebeuren. Zo kunnen gebieden worden aangewezen als woonwijk of juist als bedrijventerrein of winkelstraat. Ook maximale afmetingen worden vastgesteld. Bouwplannen moeten altijd binnen het bestemmingsplan van die specifieke ruimte passen.

  • Welstandseisen gemeente

Naast het bestemmingsplan heeft een gemeente ook welstandseisen vastgesteld. Deze eisen hebben betrekking op het goedkeuren van het ontwerp van het bouwplan. Zo moet soms het bouwwerk bijvoorbeeld architectonisch passen bij de rest van de omgeving.

  • Bouwverordening gemeente

Iedere gemeente heeft bepaalde bouwverordeningen (of bouwvoorschriften) waarin de plaatselijke regels van niet-bouwtechnische aard voor gebouwen staan vastgesteld. De bouwtechnische regels worden landelijk afgesproken in het Bouwbesluit. In een bouwverordening staan onder meer de rechten en plichten van de eigenaar van een gebouw en de procedures die gevolgd moeten worden bij bouwwerkzaamheden.

  • Bouwvoorschriften Bouwbesluit

Sinds 1992 worden de technische vereisten aan bouwwerken niet meer per gemeente bepaald maar landelijk vastgelegd in het Bouwbesluit. De laatste versie is het Bouwbesluit 2012. In het bouwbesluit worden alle bouwtechnische regels vastgelegd waaraan alle bouwwerken in Nederland moeten voldoen om zaken als veiligheid, gezondheid en duurzaamheid te waarborgen.

4. Omgevingsvergunning aanvragen

Het aanvragen van een omgevingsvergunning kan op de website van de gemeente waarin de werkzaamheden plaats gaan vinden. Daarnaast is er een landelijk online Omgevingsloket, waar ook een omgevingsvergunning kan worden aangevraagd met een DigiD account. Om te zien of een omgevingsvergunning nodig is, kan bij het Omgevingsloket ook een vergunning check gedaan worden. De uitslag van de check wordt getoond na het opgeven van de locatie en de specifieke werkzaamheden. Wanneer er om meerdere redenen een omgevingsvergunning nodig is, dan kunnen al deze redenen in één aanvraag worden gecombineerd.

4.1 Kosten omgevingsvergunning aanvragen

De aanvraag voor een omgevingsvergunning brengt kosten met zich mee. Deze kosten worden ‘leges’ genoemd. Leges worden ook betaald voor aanvragen die uiteindelijk worden afgewezen. Leges kunnen verschillen per gemeente en per soort aanvraag. Voor bouw geldt vaak een percentage van de totale bouwkosten. In de gemeente Amsterdam moet voor een bouwwerk tussen de €50.000 en €500.000 3,88% van het bedrag in leges worden betaald voor de omgevingsvergunning.

4.2 Hoe lang duurt een aanvraag voor een omgevingsvergunning?

Voor een reguliere aanvraag krijgt een gemeente acht weken om een uitspraak te doen. Deze termijn kan eenmalig met zes weken worden verlengd als dit niet op tijd lukt. Ingewikkeldere aanvragen, zoals bij rijksmonumenten, hebben een termijn van 26 weken die ook eenmalig met zes weken verlengd mag worden. Wanneer een aanvraag niet is behandeld binnen de termijnen, dan mag een aanvraag soms als ‘fictief verleend’ worden beschouwd. In dat geval mag men de plannen doorzetten alsof er een omgevingsvergunning is verleend. Dit geldt niet in alle gevallen en moet daarom altijd worden gecontroleerd. Voor een te late beslissing over een rijksmonument moet de gemeente bijvoorbeeld een dwangsom betalen voor iedere dag na de verlopen termijn tot de uitspraak.

4.3 Bezwaar maken tegen een omgevingsvergunning

Na het verlenen van de omgevingsvergunning hebben buren of andere belangstellenden zes weken de tijd om bezwaar aan te tekenen tegen de plannen. De gemeente heeft vervolgens ook zes weken om hierop te reageren. Als er een adviescommissie bij is betrokken dan geldt een termijn van twaalf weken. Deze termijn mag eenmalig met zes weken worden verlengd. Als de vergunning vervolgens weer wordt ingetrokken mag er binnen zes weken beroep worden aangetekend bij de rechtbank. Door de bezwaarperiode is het meestal raadzaam om te wachten met de werkzaamheden tot deze periode is verstreken.