Het eerste kwartaal van 2023 heeft gezien dat er €1,4 miljard is geïnvesteerd in commercieel vastgoed in Nederland. Dit vertegenwoordigt een daling van 63% in het beleggingsvolume vergeleken met het eerste kwartaal van vorig jaar, toen het €3,7 miljard bedroeg. Vergeleken met het langetermijngemiddelde is dit een daling van 57% en markeert het het laagste niveau sinds 2015, meldt CBRE Nederland, een divisie van het beursgenoteerde CBRE Group, ’s werelds grootste adviesbureau voor vastgoed, op basis van de cijfers van het eerste kwartaal van 2023.
Oorzaken daling
De sterke stijging van de financieringskosten en de daaropvolgende waardedaling op de vastgoedmarkt zijn de belangrijkste oorzaken van deze daling. Naast de macro-economische trends zorgt ook een reeks nieuwe regelgeving en wetgeving voor onzekerheid bij investeerders. Recente aankondigingen omvatten onder andere een verhoging van de overdrachtsbelasting, wijzigingen in box 3 van de inkomstenbelastingaangifte, een aanzienlijke aanpassing van de huurprijzen, de afschaffing van de fiscale beleggingsinstelling (FBI)-status en het afschaffen van de vrijstelling van overdrachtsbelasting bij aandelenoverdrachten van vastgoedmaatschappijen. Het trage proces van het verlenen van bouwvergunningen in Nederland zorgt ook voor moeilijkheden voor investeerders, met name buitenlandse spelers die investeren in de Nederlandse vastgoedmarkt, met name de woningmarkt, afschrikken.
Onzekerheid over inflatie en de volatiele rente in het eerste kwartaal zorgt voor verdere onzekerheid bij investeerders met betrekking tot de toekomstige prijsstelling van vastgoed. Hierdoor is er veel interesse van investeerders om te investeren in vastgoed, maar ze hebben tot nu toe besloten om besluitvorming uit te stellen. Aan de aanbodzijde zorgt het verschil tussen de boekwaarde van vastgoed en de daadwerkelijke marktprijs ervoor dat investeerders terughoudend zijn. Het blijkt in de praktijk uitdagend te zijn om vastgoed onder de boekwaarde te verkopen.
Erik Langens: “renteverhoging vooral impact op transacties boven €20 miljoen”
Begin dit jaar benoemde Erik Langens, executive director Capital Markets bij CBRE, de hogere rente als belangrijke remmende factor op het aantal transacties in het laatste kwartaal van 2022. Dit was met name goed te zien bij gebouwen met een prijs boven de €20 miljoen, omdat men in deze gevallen vaker afhankelijk is van externe financiering. Na een zeer rustig eerste kwartaal van 2023 verwacht CBRE dat de activiteit in het tweede kwartaal weer zal toenemen. Een mogelijk stabielere rente op de kapitaalmarkt zal helpen om de prijsstabiliteit en zekerheid te vergroten. Dalende boekwaarden zullen de werkelijke marktwaarde benaderen, waardoor de prijzen die kopers bereid zijn te betalen dichter bij de verwachtingen van verkopers komen en resulteren in een toename van de activiteit op de markt. CBRE verwacht echter pas na de zomer een echte terugkeer naar de dynamiek op de commerciële vastgoedinvesteringsmarkt te zien.
